“Wat heb ik mezelf in het verleden weggezet, me verguist, me teruggetrokken. Ik was ervan overtuigd dat ze mij niet accepteerden, dat ik niet mocht zijn die ik was. Ik geloofde er zó heilig in dat ik vluchtte in de drank, in het roekeloze, in de eenzaamheid. Ik ontdekte dat ik ten diepste mezelf discrimineerde...”, zo vertelt een oude dienstvriend van mijn man nadat hij uit een diep dal is gekomen.
Het woord bleef bij me hangen: zelfdiscriminatie. Discriminatie is niet van de lucht. Het is het gif in de samenleving. Ook al roepen we nog zo hard dat we niets en niemand mogen veroordelen, vrijpostige discriminatie op X groeit hier dwars doorheen. De schaamte ver voorbij. Hoe anders bij zelfdiscriminatie. Schaamte om wie je bent, het jezelf wegzetten en jezelf veroordelen door je eigen kritische stem, wordt op allerlei manieren als een bal onder water gehouden. Ik citeer:
Anoniem: "Ik weet wel dat ik iets voorstel, maar deep down voel ik het anders, voor mijn gevoel ben ik toch waardeloos."
Glen Faria (interview Volkskrant Magazin dec ’23) “…alles wat ik buiten mijn authentieke zelf doe, levert stress op. Ik ging me verontschuldigen voor mezelf en ging een stuk van mezelf negeren. Als je dat te veel doet in je leven, word je een lege versie van jezelf..."
Het Trimbos instituut deed onderzoek naar neerslachtigheid en depressiviteit onder studenten, daar kwam uit dat meer dan de helft psychische klachten heeft. Het gaat me aan het hart dat aan de buitenkant van veel jongeren niet te zien is dat ze van binnen verstopt liggen onder een deken. Hierbij denk ik aan bovenstaande foto van het schilderij van Har Sanders (1929-2010). Hij schilderde een persoon, weggestopt onder de dekens, waarvan alleen de contouren zichtbaar zijn.
Hebben discriminatie en zelfdiscriminatie een link met elkaar? Ongezonde eigenwaarde kan een voedingsbodem zijn om jezelf weg te zetten, terug te trekken. Maar ook om de ánder weg te zetten. Hierin geldt de wet van de communicerende vaten: druk je de ander naar beneden dan ga je zelf iets omhoog. Wat is dan wél een goede voedingsbodem? Dan kom ik uit bij het gebod van onze Schepper: ‘Heb God lief boven alles en je naaste als jezelf’. Als jezelf... Er is de opdracht om God lief te hebben en om onze naaste lief te hebben en in één adem wordt genoemd: je naaste als jezelf. God gaat er blijkbaar vanuit dat het natuurlijk is om jezelf lief te hebben. Bestaanspermissie ten voeten uit. Tegengif tegen discriminatie is dat we die bestaanspermissie voor elkaar en ons zelf waarborgen. Wat is er gaandeweg verloren gegaan bij zelfdiscriminatie? En is eigenliefde ook weer terug te vinden? Het zijn vragen die in ‘Praktijk Veerkracht’ aan de orde komen. Kom in actie als je hulp nodig hebt om aan je zelfbeeld te sleutelen. Het verandert je leven! Wat gun ik de persoon onder de dekens om op te staan, om tevoorschijn te komen en vrijmoedig te zeggen: 'Hier ben ik!'